အရဟံေဗာဓိေရႊေညာင္ေတာ္

'' အရဟံေဗာဓိေရြွေညာင္ေတာ္ ''

                                                                                                                                                                                                                      နိုင္ေမာင္ေမာင္

            ျမတ္ဗုဒၶ၏သာသနာ၂၅၀၀ တြင္ရဟႏၱာအရွင္ျမတ္မ်ားစိုက္ပ်ုိးေတာ္မူခဲ့ေသာ မဟာေဗာဓိေရြွေညာင္ေတာ္ပင္(၃)ပင္သာရွိပါသည္။ျမတ္စြာဘုရားပြင့္ေတာ္ မူရာမဟာေဗာဓိပင္၏အေစ့ကိုယူ၍သာ၀တၳိျပည္၊ေစတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္တံခါး၀၌ညီေတာ္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္

 ျကီးမွူးစိုက္ပ်ုိးေတာ္မူခဲ့ေသာ အာနႏၵာေဗာဓိ၊ မူလ

မဟာေဗာဓိပင္ျကီး၏ ဒကိဿၡဏသာခါလက်္ာေတာင္ကိုင္းကို သီရိဓမဿၼာေသာကမင္းျကီး၏ အဓိဌာန္ခ်က္ျဖင့္ပင့္ေဆာင္ျပီး သမီးေတာ္သဃၤမိတၱေထရီမ စိုက္ပ်ုိးေတာ္မူခဲ့ေသာ သီရိလကၤာနိုင္ငံ၊ အနူရာဓျမို့ရွိ သဃၤမိတၱေဗာဓိနွင့္ မစ်ၨိမေဒသရွိ မဟာေဗာဓိပင္၏ ဒကိဿၡဏသာခါလက်္ာေတာင္ကိုင္းအား အဓိဌာန္ျဖင့္  ပင့္ေဆာင္ခဲ့ျပီး ျမန္မာနိုင္ငံ၊ မေကြးတိုင္းေဒသျကီး၊ နတ္ေမာက္ျမို့နယ္၊ ပင္းေဂြးခ်ုိေက်းရြာအုပ္စု၊ ပင္းျမို့ ေဟာင္းေက်းရြာတြင္  ဓမၼဒႆီဘဲြ့ခံ  ရွင္အရဟံမေထရ္ျမတ္  ကိုယ္ေတာ္တိုင္  စိုက္ပ်ုိးေတာ္မူခဲ့ေသာ ရွင္အရဟံေဗာဓိတို့ျဖစ္ပါသည္။ေပါက္ဿကံျပည္(ပုဂံျပည္)တြင္ အေနာ္ရထာမင္း(၃၇၉-၄၂၁)နန္းတက္ခ်ိန္၌ အရည္းျကီး ရဟန္းတို့ တန္ခိုးျကီးထြားေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။ အေနာ္ရထာမင္းျမတ္သည္ အရည္းျကီးတို့၏အယူ၀ါဒကို မနွစ္ျမို့ဘဲ စစ္မွန္ေသာ ေထရ၀ါဗုဒၶဘာသာကို  ကိုးကြယ္လိုရာ  နတ္တို့၏ဖန္ဆင္းမွု၊  မုဆိုး(၁)ဦး၏ ယူေဆာင္မွုတို့ေျကာင့္ ရွင္အရဟံမေထရ္ျမတ္ကို ဖူးေျမာ္ခြင့္ရရွိခဲ့ေလသည္။ ရွင္အရဟံမေထရ္ျမတ္၏ ေဟာျကားညြွန္ျပမွုေျကာင့္ အေနာ္ရထာမင္းျမတ္သည္ စစ္မွန္ေသာ ေထရ၀ါဒဗုဒဿၶဘာသာကို ကိုးကြယ္ ခြင့္ရသည့္အျပင္ နိုင္ငံတစ္၀ွမ္း အရည္းျကီးတို့၏အယူ၀ါဒကို ဆိတ္သုဥ္းေစျပီး စစ္မွန္ေသာေထရ၀ါဒဗုဒၶ    ဘာသာကို တည္ထြန္းပ့်ံနွံ့ ကိုးကြယ္ေစနိုင္ခဲ့သည္။

သကဿၠရာဇ္(၃၈၈)ခုနွစ္တြင္ရွင္အရဟံမေထရ္ျမတ္သည္အေနာ္ရထာဘုရင္မင္းျမတ္ေ   ဆာက္လုပ္လွူဒါန္းေသာေ

က်ာင္းေတာ္၌သီတင္းသုံးေနစဥ္ဤသို့စိတ္အျကံျဖစ္ေတာ္မူေလသည္။မဇၨ်ိမေဒသတြင္ဘုရားရွင္တို့ပြင့္ေတာ္မူခဲ့သျဖင့္ ဘုရားရွင္တို့၏မဟာေဗာဓိပင္နွင့္ ေရြွပလဿႅင္ေတာ္ကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူရာအရပ္ ျဖစ္ခဲ့ေပသည္။ ထိုအရပ္ေဒသရွိ ရဟန္း၊ ရွင္၊ လူ ျပည္သူျပည္သားအေပါင္း တို့သည္ မဟာေဗာဓိပင္ကို ပူေဇာ္ကန္ေတာ့ရျခင္း၊ ေရသပဿၸါယ္ သြန္းေလာင္းလွူဒါန္းရျခင္းဟူေသာဗုဒဿၶေ၀ယ်ာ၀စဿၥအ၀၀တို့ကို  အလြယ္တကူျပုလုပ္ခြင့္ရျကေပသည္။ျမန္မာျပည္ရွိ  တိုင္းသူျပည္သား လူအမ်ားတို့မွာ ထိုသို့ ျပုလုပ္ခြင့္မရရွိျကေပ။ မာန္ငါးပါးကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူသည့္ ဗုဒဿၶျမတ္စြာဘုရား၏ ကိုယ္စား ေစတီထိုက္ေတာ္မူေသာ မဟာေဗာဓိပင္အား ျမန္မာျပည္သူျပည္သားအေပါင္းတို့ ဖူးေျမာ္ခြင့္ အလြယ္တကူရနိုင္မည္ဆိုလွ်င္ အက်ုိးထူးမည္ျဖစ္ေသာေျကာင့္ မဇဿၨ်ိ်မေဒသရွိ မဟာေဗာဓိပင္၏ ဒကိဿၡဏ သာခါလက်္ာေတာင္ကိုင္းအား ပင့္ေဆာင္၍ ျမန္မာျပည္တြင္ စိုက္ပ်ုိးေတာ္မူလွ်င္ ေကာင္းေပလိမ့္မည္ ဟူ၍ ျဖစ္ေပသည္။

           မဟာေဗာဓိပင္သည္ ျမတ္စြာဘုရား၏ ဖြားဘက္ေတာ္ခုနွစ္ပါးျဖစ္သည့္ ''ကာဠု၊ ယေသာ္၊ ညီေတာ္၊ ဆႏၵ၊ က႑က၊ ေသာဏၰ၊ ဗုဒၶေဟ '' တြင္ တစ္ပါးအပါအ၀င္ျဖစ္ေပသည္။ သဗၺညုတ ဥာဏ္ေတာ္ကိုရရန္ အားထုတ္ေတာ္မူရာ၌ အသုံးျပုေတာ္မူေသာ သစ္ပင္ထူးသစ္ပင္ျမတ္ ျဖစ္ေသာ ေျကာင့္ ပရိေဘာဂေစတီမည္ပါသည္။ေစတီေတာ္သည္ ဓါတုေစတီ၊ ဓမၼေစတီ၊ ဥဒဿဒိသဿသေစတီ၊ ပရိေဘာဂေစတီဟူ၍ရွိပါသည္။ဘုရားရွင္တို့အသုံးျပုေတာ္မူသည့္ ေဗာဓိပင္သည္လည္းေကာင္း၊ ဘုရားရွင္၏သပိတ္၊ သကင္ဿန္း၊ ပရိကဿခရာ၊ ေတာင္ေ၀ွး စေသာအသုံးအေဆာင္မ်ားကို ဋဿဌာပနာထားရာ ေစတီေတာ္သည္လည္းေကာင္း ပရိေဘာဂ ေစတီမည္၏။

                   ျမတ္စြာဘုရား၏ သံေ၀ဂယူသင့္ေသာ ဋဿဌာနမ်ားျဖစ္သည့္ ျမတ္စြာဘုရားဖြားေတာ္မူရာ လုမဿဗိနီဥယ်ာဥ္၊ သဗဿဗညုတÓဏ္ေတာ္ကိုရေတာ္မူျပီး ဘုရားအျဖစ္သို့ေရာက္ေတာ္မူရာ မဟာေဗာဓိပင္၊ ပဥဿစ၀ဂဿဂီငါးဦးတို့အား တရားဦးေဟာေတာ္မူရာ မိဂဒါ၀ုန္နွင့္ ျမတ္စြာဘုရားပရိနိဗဿဗာန္စံေတာ္မူရာ ကုသိနာရုံ စသည့္ သံေ၀ဇနိယ ေလးဌာနတြင္လည္း မဟာေဗာဓိပင္သည္ တစ္ဌာနအျဖစ္ ပါ၀င္ပါသည္။

                   သို့ျဖစ္၍ ရွင္အရဟံမေထရ္ျမတ္သည္ အေနာ္ရထာမင္းျမတ္နွင့္ ညိွနွုိင္း၍ ဗုဒဿဓျမတ္စြာ ဘုရားပြင့္ေတာ္မူရာ မဟာေဗာဓိပင္ေစတီအား ျမန္မာနိုင္ငံသူနိုင္ငံသားအေပါင္းတို့ အလြယ္တကူပူေဇာ္ ရေစျခင္းအက်ုိးငွာ မဇဿစိ်မေဒသသို့ အဘိညာဥ္၏အေျချဖစ္ေသာ စတုတဿထဈာန္သမာပတ္ကို၀င္စားကာ အဓိဌာန္ျပုေတာ္မူလ်က္ ေကာင္းကင္ဈာန္ခရီးျဖင့္ ျြကခ်ီေတာ္မူခဲ့ေလသည္။

                   မဟာေဗာဓိပင္ရွိရာအရပ္သို့ေရာက္ေသာ္ ေကာင္းကင္မွ ဆင္းသက္ေတာ္မူလ်က္ မဟာ ေဗာဓိပင္အား ရွိခိုးပူေဇာ္ျပီး ဒကဿခိဏသာခါ လက်္ာေတာင္ကိုင္းကို ေဆးဒါန္းျမင္းသီလာတို့နွင့္ ရစ္ပတ္၍ '' ျမန္မာျပည္ဖြား ရဟန္း၊ ရွင္၊ လူမ်ား ပူေဇာ္ထိုက္ပါလွ်င္ ပင္စည္လုံးမွကင္းကြာပါေစသား '' ဟု အဓိဌာန္ျပုဆိုသည့္ခဏတြင္ပင္ မဟာေဗာဓိပင္၏ ဒကိဿခဏသာခါလက်္ာေတာင္ကိုင္းမွာရွင္အရဟံမေထရ္ျမတ္၏လက္ေတာ္၀ယ္အလိုလိုတည္ေတာ္မူလာ

ခဲ့ေလသည္။ရွင္အရဟံမေထရ္ျမတ္သည္ မဟာေဗာဓိေရြွေညာင္ေတာ္ကိုင္းကို ပင့္ေဆာင္ေတာ္မူကာ ေအာင္သေျပျမို့(ပင္းျမို့)ေဟာင္း၏ အေနာက္ေျမာက္ယြန္းယြန္း (၆)မိုင္ခန့္အကြာရွိ ေလးစန္းေတာင္ (ေလးခင္းေတာင္-ယခု ပင့္ခဲ့ေတာ့ေတာင္)ေတာင္တန္း၏ ေတာင္ထိပ္ေပါ္တြင္ ေရြွဖ်ဥ္း၌တည္ေတာ္မူျပီး ယာယီ ကိန္း၀ပ္ စံေစေတာ္မူခဲ့ေလသည္။

ရွင္အရဟံမေထရ္ျမတ္သည္  မဟာေဗာဓိေရြွေညာင္ေတာ္ပင္  က်ိန္း၀ပ္ေတာ္မူမည့္ ေျမထူးေျမျမတ္ကို  အခ်ိန္ယူ၍ ေရြးခ်ယ္ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။  အဆိုပါ ေျမထူးေျမျမတ္ တည္ရွိရာ ေနရာကား တမဿပဒီပတိုင္း(ဗမာလူမ်ုိးတို့၏ေနရင္းေဒသ)၊ သုနာပရနဿတတိုင္း၊ ကေမဿဗာဇတိုင္း၊ ေယာနကတိုင္း နွင့္ ရာမညတိုင္း ဟုဆိုအပ္ေသာ တိုင္း(၅)တိုင္း၏ အလယ္ဗဟိုေနရာျဖစ္သည့္ ေပါကဿကံ(ပုဂံ)ျပည္၏ အေရွ့ေတာင္ဘက္ ေလးယူဇနာ(မိုင္ ၅၀ခန့္)အကြာရွိ ေအာင္သေျပျမို့(ပင္းျမို့)ေဟာင္း၏ အေရွ့ေတာင္ အရပ္ ျဖစ္ေပသည္။

                   သကဿကရာဇ္(၃၈၈)ခုနွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္ေန့၊ တနဂင္ဿေနြေန့ မြန္းတည့္ခ်ိန္တြင္ ေအာင္သေျပ ျမို့(ပင္းျမို့)၏ အေရွ့ေတာင္အရပ္ရွိ ေျမထူးေျမျမတ္၌ မဟာေဗာဓိေရြွေညာင္ေတာ္ပင္အား ရွင္အရဟံ မေထရ္ျမတ္ကိုယ္ေတာ္တိုင္ စိုက္ပ်ုိးေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ဗုဒဿဓျမတ္စြာဘုရား၏ တန္ခိုးေတာ္ေျကာင့့္ မဟာေဗာဓိပင္  စိုက္ပ်ုိးေတာ္မူခ်ိန္တြင္  မဟာပထ၀ီေျမျကီးသည္  ျပုိကဲြလုမတတ္ အထက္ေအာက္ ျမင့္ခ်ီနိမ့္ခ်ီ သိမ့္သိမ့္တုန္ကာ အိုးထိန္းစက္ကဲ့သို့ ေျမငလွ်င္ျကီး လွုပ္ခါခဲ့ေလသည္။

                   မဟာေဗာဓိေရြွေညာင္ေတာ္ပင္(၇)ရက္တိုင္ သီတင္းသုံးေတာ္မူခဲ့ေသာ ေလးစန္းေတာင္ (ပင့္ခဲ့ေတာ့ေတာင္)ေပါ္တြင္ ရွင္အရဟံမေထရ္ျမတ္၏ မိန့္မွာခ်က္အရ အေနာ္ရထာဘုရင္မင္းျမတ္သည္ ဓါတ္ေတာ္၊ ေမြေတာ္မ်ားကို ဋဿဌာပနာ၍ ေစတီေတာ္တည္ထားခဲ့ရာ ယခုတိုင္ ပင့္ခဲ့ေတာ့ေစတီအျဖစ္ တည္ရွိေလသည္။  အေနာ္ရထာမင္းျမတ္သည္  ပင့္ခဲ့ေတာ့ေစတီေတာ္ျမတ္အား  တည္ထားျပီးေနာက္ ရွင္အရဟံမေထရ္ျမတ္၏ ဆက္လက္မိန့္မွာခ်က္အရ ေဂါ္ဓံရွင္ရေသ့နွင့္ သတိုးသစဿစာမင္းတို့ တည္ထား  ကိုးကြယ္ေတာ္မူခဲ့ေသာ စိန္ဆင္းတုေစတီေတာ္ပ်က္အား ထပ္မံျပုျပင္ တည္ထားေတာ္မူခဲ့ေလသည္။

ဤကဲ့သို့ ရွင္အရဟံမေထရ္ျမတ္ကိုယ္ေတာ္တိုင္ မဟာေဗာဓိေရြွေညာင္ေတာ္ပင္အား စိုက္ပ်ုိးပူေဇာ္ျခင္း ခိုင္မာထင္ရွားေစရန္နွင့္ ေနာင္လာေနာင္သား လူအမ်ားတို့ ပူေဇာ္နိုင္ရန္ ေလးစန္း ေတာင္(ပင့္ခဲ့ေတာ့ေတာင္)၏ အေရွ့ေျမာက္ဘက္ ေတာင္တန္းေတာင္ထိပ္အနီး ေတာင္ေစာင္းရွိ ေက်ာက္တုံးထက္၌ အရွင္ျမတ္၏ ၀ဲဘက္ေျခေတာ္ရာတစ္ဆူကို ခ်မွတ္ေပးသနားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ထိုေျခေတာ္ရာသည္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မည့္သူ မရွိဘဲျဖစ္လာခဲ့ရာ ကာလျကာေညာင္းလာသည့္ အခါခ်ုံနြယ္မ်ားပိတ္ဖုံး၍နွစ္အတန္ျကာေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ပါသည္။ထိုေျခေတာ္ရာကိုဒန့္သလြန္ပင္ေက်ာင္းဆရာေတာ္

 ဦးသုနဿတရကအိပ္မက္အရခက္ခဲစြာရွာေဖြျပီးျပုျပင္ထိန္းသိမ္းခဲ့သျဖင့္ယေန့တိုင္အထင္အရွရွိေနျခင္းျဖစ္ပါသည္

။င္အရဟံေျခေတာ္ရာသည္ ဖေနာင့္ေတာ္မွ ေျခမေတာ္အထိ ၂၇.၅၀ လက္မခန့္၊ ဖေနာင့္ေတာ္ ၄ လက္မခန့္၊ ေျခမေတာ္မွ ေျခသန္းေတာ္အထိ ၁၈ လက္မခန့္ ရွိပါသည္။

(ရွင္အရဟံေျခေတာ္ရာ တည္ရွိရာအရပ္မွာ နတ္ေမာက္-ရြာမြန္-ေက်ာက္ပန္းေတာင္း ကားလမ္းမျကီးေပါ္ရွိ နတ္ေမာက္ျမို့နယ္၊ ဒန့္သလြန္ပင္ေက်းရြာ၏ အေနာက္ေတာင္ဘက္ (၃)မိုင္ခန့္ အကြာ ပင့္ခဲ့ေတာ့ေတာင္တန္း၌ရွိေသာ ေျခေတာ္ရာေတာင္တြင္ တည္ရွိပါသည္။)

                   ရွင္အရဟံမေထရ္ျမတ္သည္ မဟာေဗာဓိေရြွေညာင္ပင္အား ဗုဒဿဓေ၀ယ်ာ၀စဿစ ျပုစု အားထုတ္ေတာ္မူလို၍ မဟာေဗာဓိပင္၏ အေရွ့ေတာင္အရပ္ (၂)မိုင္ခန့္အကြာ ဆိတ္ျငိမ္ရာအရပ္တြင္ ၀ါဆိုေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ရွင္အရဟံမေထရ္ျမတ္သည္ ၀ါဆိုရာေက်ာင္းသခင္ဿန္းမွေန၍ မဟာေဗာဓိပင္၏ တန္ခိုးေတာ္ကို ဖူးေမွ်ာ္ပူေဇာ္ကန္ေတာ့ေနရသည္မွာ အားရတင္းတိမ္ေတာ္မူျခင္း မရွိခဲ့ေခ်။ သို့ျဖစ္ရာ မဟာေဗာဓိေရြွေညာင္ေတာ္ပင္ရင္း၀ယ္ ေန့ညမျပတ္ ဖူးေမွ်ာ္ကန္ေတာ့ ျကည္ညိုလိုျခင္းေျကာင့္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ ၀ါဆိုေနေသာေက်ာင္းမွ ၀ါပန္ခဲ့ျပီး မဟာေဗာဓိပင္သို့ သြားေရာက္ဖူးေမွ်ာ္ကန္ေတာ့ ေလသည္။ (ရွင္အရဟံမေထရ္ျမတ္ ၀ါဆိုခဲ့ေသာေက်ာင္းကို ၀ါပန္ေက်ာင္းဟု ေခါ္တြင္ျကျပီး ထိုေက်ာင္း အနီး၌ တည္ေသာရြာကို ၀ါပန္ရြာဟု ယေန့တိုင္ ေခါ္ေ၀ါ္တည္ရွိလ်က္ရွိပါသည္။)

                   ရွင္အရဟံမေထရ္ျမတ္သည္ ဤအရပ္၊ ဤေဒသသည္ သာသနာေတာ္ အရွည္တည္ထြန္း မည့္ အရပ္ေဒသျဖစ္သည္ကို သိရွိေတာ္မူသျဖင့္ မဟာေဗာဓိပင္၏ ေတာင္ေျမာက္ နွစ္ဋဿဌာန၌ သကဿကရာဇ္ (၃၈၉)ခုနွစ္ ၀ါဆိုလအတြင္းတြင္ ေတာင္သိမ္ေတာ္(ပင္းျမို့ေဟာင္း)နွင့္ ေျမာက္သိမ္ေတာ္(စာရန္အိုင့္ရြာ) ဟူ၍ သိမ္သမုတ္ေတာ္မူထားခဲ့ရာ ယေန့တိုင္ အထင္အရွားရွိေနပါသည္။

ရွင္အရဟံမေထရ္ျမတ္၏ ေက်းဇူးေတာ္ေျကာင့္ ပင္းျမို့ေဟာင္းနယ္ပယ္တြင္ မဟာေဗာဓိ ေရြွေညာင္ေတာ္၊ ပင့္ခဲ့ေတာ့ေစတီေတာ္၊ ေတာင္သိမ္ေတာ္၊ ေျမာက္သိမ္ေတာ္ဟူ၍ ေတာ္ေလးေတာ္ အထင္အရွား က်န္ရစ္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။

                   ဗုဒဿဓျမတ္စြာဘုရား၏ သံေ၀ဇနိယ ေလးဋဿဌာနတြင္ တစ္ဋဿဌာနအျဖစ္ ပါ၀င္ေတာ္မူေသာ ရွင္အရဟံ၏ မဟာေဗာဓိေရြွေညာင္ေတာ္ကို ဗုဒဿဓဘာသာ၀င္ သူေတာ္စင္အေပါင္းတို့အေနျဖင့္ နိုင္ငံကူး လက္မွတ္မလို၊ ေလယာဥ္လက္မွတ္မလိုဘဲ သြားေရာက္ျကည္ညို ပူေဇာ္လိုပါက မေကြးတိုင္းေဒသျကီး၊ နတ္ေမာက္ျမို့နယ္၊ ပင္းျမို့ေဟာင္းေက်းရြာသို့ ေနျပည္ေတာ္-ေပ်ာ္ဘြယ္-ရြာမြန္-နတ္ေမာက္-မေကြး ကားလမ္းမျကီးေပါ္ရွိ ရြာမြန္ေက်းရြာ၏ ေျမာက္ဘက္ (၄)မိုင္ခန့္အကြာ နတ္ေမာက္-ရြာမြန္-ေက်ာက္ ပန္းေတာင္း/မိတဿထီလာ   ကားလမ္းမျကီးဘက္သို့  ဆက္လက္၍  သြားေရာက္ဖူးေမွ်ာ္နိုင္ပါေျကာင္း သတင္းေကာင္းပါးအပ္ပါသည္။

                                                                                                          နိုင္ေမာင္ေမာင္

Posted in: ႏုိင္ေမာင္ေမာင္